Кеше Конфессияаралық және өркениетаралық диалогты дамыту жөніндегі орталықта мемлекеттік органдар, діни бірлестіктер мен ғылыми-сараптамалық қоғамдастық өкілдерінің қатысуымен «Дін саласындағы құқықтық сауаттылық» тақырыбында дөңгелек үстел өтті.
Діни сенім бостандығын қамтамасыз ету үшін зайырлылық қағидаттарын нығайту маңызды. Ал халықтың діни-құқықтық сауаттылық деңгейін арттыру бұл бағыттағы бірінші кезектегі мәселе. Осыны мақсат тұтқан дөңгелек үстел барысында сарапшылар халықты дін саласындағы негізгі құқық бұзушылықтар, олардың себептері мен алдын алу туралы ақпараттандыру мәселелерін талқылады. Сондай-ақ халықтың құқықтық сауаттылығын арттырудың маңыздылығын көтерді.
Конфессияаралық және өркениетаралық диалогты дамыту жөніндегі орталықтың Басқарма төрағасының орынбасары Бауыржан Бәкіров қазіргі таңда елімізде азаматтардың дін ұстануы үшін барлық жағдай жасалып отырғанын атап өтті. Соған қарамастан дін саласында құқық бұзушылықтар әлі де бар.
– Құқықтық саладағы қателіктер мемлекеттік қызметкерлер тарапынан да, жекелей дінге сенушілер тарапынан да болып тұрады. Бұдан ешкім де сақтандырылмаған. Дегенмен ең көп қателікті діни сауаты төмен тұрғындар жасайтынын баса айта кету керек. Олардың басым көпшілігі қарапайым құқықтық сауатсыздық кесірінен орын алады және көбіне ешқандай ауыр салдары болмайды, – деді ол.
Бауыржан Бәкіров әлеуметтік зерттеулер мен бірқатар сарапшылардың бағамдауы бойынша, жылдан-жылға халықтың діндарлығы, әсіресе жастардың дінге бет бұру үрдістері артып келе жатқанын атап өтті. Алайда діндарлық деңгейі мен құқықтық сауаттылық деңгейі әрдайым бір-біріне сәйкес келе бермейтіні қынжылтады. Соның салдарынан зайырлылық қағидаттары аяққа тапталып жататын сәттер де жоқ емес.
– Қазіргі таңда интернет қоғам үшін ең басты ақпарат көзіне айналғаны рас. Әсіресе жастар жағы бастапқы діни танымын сондағы түрлі материалдар арқылы қалыптастырады, толғандырған сұрақтарына жауап іздейді. Соның кесірінен дін мен зайырлы мемлекет жайындағы қате таным-білімге ие болуы ғажап емес. Біз бұл жерде экстремистік идеялардың ықпалы мен таралуы туралы айтып отырмыз. Солардың қатарына қосылып, санасы радикалданған азаматтар зайырлы ел дегенді «исламға қарсы мемлекет» деп түсіне бастайды. Сондықтан оған қарсы күресуді өздерінің басты мақсатына айналдыруы мүмкін, – деді ол.
Дін істері комитеті Діни қызмет саласындағы құқық қолдану практикасы басқармасының басшысы Бейімбет Манетов барлық діни бірлестіктер үшін заң ортақ екенін, егер заң бұзбаса, олардың қызметіне ешкім араласпайтынын атап өтті.
– Алдын алу және түсіндірме жұмыстарының нәтижесінде қазіргі таңда дін саласындағы әкімшілік құқық бұзушылықтар саны азайып келеді. Осы жылдың алғашқы тоқсанында 51 әкімшілік құқық бұзушылық тіркелді. Бұл былтырғы жылдың алғашқы тоқсанына қарағанда 6 пайызға төмен көрсеткіш, – деді ол.
Дін істері комитеті дін саласындағы заңнама мен құқық қолдану тәжірибесін жетілдіру мақсатында тұрақты жұмыс жүргізіліп жатқанын айтқан Бейімбет Манетов әкімшілік заңнаманы ізгілендіру шеңберінде (490-бап) «ескерту» түріндегі санкцияны енгізу мен әкімшілік айыппұл мөлшерін 50 пайызға азайту көзделіп отырғанын жеткізді. Бұл заң жобасы қазір Парламентте қаралып жатыр.
Дөңгелек үстел басында кәмелетке толмағандардың ар-ожданы мен діни сенім бостандығы құқықтарын сақтау мәселелері, оны іске асыру жолдары мен әдістері қозғалды. Іс-шара қорытындысында қатысушылар құқықтық сауаттылықты арттыру, дін саласындағы құқықтық тәртіп пен тұрақтылықты қамтамасыз ету шеңберінде мемлекет пен діни бірлестіктердің өзара іс-қимылын жетілдіру жөнінде ұсыныстар әзірледі.
Ескендір ЗҰЛҚАРНАЙ
