Бәріміз білетін керемет бір дұға бар: «Я, Раббым, маған осы дүниенің жақсылығын бер, Ақыреттің жақсылығын бер және мені от азабыңнан сақтай гөр» («Бақара» сүресі, 201-аят). Бұл дұғаны сүйікті Пайғамбарымыз да (Ол кісіге Алланың игілігі мен сәлемі болсын!) өте көп айтқан екен.
Алғаш көзге түсетіні – екі дүниені қамтыған, қос дүниенің жақсылығын сұрауды үйреткен әмбебап тілек екендігі. Бұл аяттан, біздің ойымызша, мынандай тұжырымдар шығады:
- Мұсылман адам – бұл дүниеден баз кешкен, тек Ақыретті ғана ойлап қалған жан емес; қос дүниесін қатар уайымдайтын, екеуін қатар алып жүретін адам.
- Иман келтірген жан жақсылық іздейді. Ал адам іздегенін табады…
- Жақсылықты беретін, бүкіл нығметтің Иесі – Алла Тағала!
- Екі дүниеде жақсылық тапқан жан – азаптан құтылады.
- Бұл дүниенің жақсылығына жетпеген пенде Ақыреттің де жақсылығына жете алмайды. Өйткені: Бұл Дүние де – Құдіреттің ғажап туындысы!..
- Ұлы Жаратушының Ғажабының игілігін көру үшін Оның Заңдарымен (Дінімен) өмір сүру қажет.
- Дұға-тілек – құлшылық: өзіңнің орның мен Раббыңның дәрежесін мойындау.
- Азап та бар, яғни Есеп болады.
- Азаптан жақсы өмір сүрген адам құтылады.
- Жақсы өмір сүру – жақсы құлшылық, жаратылу мақсатының орындалғаны.
- Жамандықтан сақтанған жақсылыққа ие болады. Сақтану – шарт, сақтанғанды (Ол) сақтайды!
- Ақырет – бұл дүниенің жалғасы. Істің басы дұрыс басталса, ақыры да – дұрыс болмақ.
- Екі дүниені бөлек көру немесе бірін жоққа шығару, немесе тек біреуінің ғана қамын жеу – қателік пен өкінішке ұрындырады.
- Сұраған дүние – ұмтылған дүние. Жүрек қалауына жету үшін сөзбен қатар іс керек, дұға мен амал қабысса ғана – қалаған нәтиже қолға келмек.
- Жаратқан Иеміз біздің сұрағанымызды, яғни Өзін танып, Оған ұмтылғанымызды, жақындағанымызды жақсы көреді!
- Алла Тағала бізді жақсы көреді! Сүйіп, барша жаратылыстан артық қылып жаратқан!..
- Ақырет игілігіне жету үшін әуелі осы дүниеде ізгілікке жету қажет. Яғни осы дүниеде жүріп Жұмаққа кіре алу қажет: ішкі хәлмен…
- Жақсылық табу, жақсылық тарату – нығметті қадірлеу, Жаратушының Даналығын тану…
- Айналадағы нығмет, жағдайлардағы жақсылық ішкі көзбен – көкірек көзімен танылады…
- Жақсылыққа жету үшін: оған ұмтылу қажет; оны тану, ажырата білу керек; қадірін білу – шүкірлік керек; әр нәрседен жақсылық көре білу керек; жаман болып көрінген дүниені жақсылыққа айналдыра білу қажет…
- Осы Дүние жақсылығын қалау – қазір, осы сәтте, осы жерде жақсылық таба алумен, Әлемнен жақсылық көре алумен, шүкірлік етумен, разылықпен – құлшылықпен жүзеге асады.
- Бүгін мен ертеңді біріктіре білу қажет. Мәңгілік – тұтастықта…
- Бүгін (осы Дүние) мен ертең (Ақырет) – Уақытта түйіседі. Яғни Өмір дегеніміз – уақыт. Уақыттың қадіріне жеткен – Өмірдің қадіріне жетеді, ғұмыры берекелі, өзі бақытты болады…
- Дін – адам бақыты үшін түсірілген! Әлем – бақыт мекені!..
- Таным түзелсе – сезім де, харекет те түзелмек. Ойлану – маңызды…
Алғадай ӘБІЛҒАЗЫҰЛЫ