Қазіргі заманда ақпарат күн сайын ағын сияқты ағылып келеді. Әлеуметтік желілер, мессенджерлер мен түрлі сайттар арқылы жаңалықтың таралуы жылдамдаған сайын фейк ақпараттың да көбеюі заңды құбылыс.
Фейк – әдейі немесе қате берілген жалған дерек. Мұндай ақпарат адамдардың эмоциясына әсер етіп, олардың дұрыс шешім қабылдауына кедергі келтіреді. Тіпті қоғамда дүрбелең туғызып, сенім дағдарысына әкелуі мүмкін.
Фейк ақпаратты ажыратудың бірнеше негізгі жолы бар. Біріншіден, дереккөзге мұқият болу керек. Ресми органдардың сайттары, сенімді БАҚ немесе белгілі сарапшылардың пікіріне сүйенген материалдарға ғана сенуге болады. Белгісіз парақшалардағы немесе жалған аккаунттардағы жазбаларға абай болыңыз.
Екіншіден, жаңалықтың мазмұнына назар аударыңыз. Егер мәтін тым эмоционалды жазылып, қорқыныш немесе ашу тудыруға бағытталса, ол көбіне манипуляция болуы мүмкін. Шынайы жаңалық нақты дерекке, дәйекке сүйеніп жазылады.
Үшіншіден, ақпаратты басқа сенімді дереккөздермен салыстыру маңызды. Бір жаңалық тек бір жерде ғана жарияланып, басқа басылымдарда кездеспесе, оның шындыққа жанасуы күмән тудырады.
Сонымен бірге, фото және видеолардың түпнұсқалығын тексеруге болатын арнайы сайттар бар. Күмән тудырған материалды осындай ресурстар арқылы тексеріп көру пайдалы.
Қорытындылай келе, ақпараттық сауаттылық – бүгінгі қоғам үшін аса қажетті дағды. Әр азамат алған дерегін сүзгіден өткізіп, тек ресми әрі сенімді ақпаратқа сүйенгенде ғана фейктен қорғана алады. Бұл – өзімізді ғана емес, айналамыздағы ортаны да адасудан сақтаудың ең тиімді жолы.
Назкерімсұлу ӘУБӘКІР
Қызылорда облысы дін істері
басқармасы «Дін мәселелерін
зерттеу орталығы» КММ-нің маманы










