Сұрақ: Марқұмның жаназасы оқылғанға дейін неге Құран бағышталмайды?
Жауап: Әсілі, мына беу дүниеде дәм-тұзы таусылып, мәңгілік сапарға қайтқан мұсылман үшін Құран оқып, оны бағыштау – шариғат құптаған (мұстахап) амалдардың қатарына жатады. Бұл жөнінде Алла Елшісі (с.ғ.с) өзінің хадис-шарифтерінде: «Ясин (сүре) Құранның жүрегі. Оны кімде-кім оқып, Алладан ақыреттің бақытын тілесе, Алла оны мағфиратпен қауыштырады. Ясинды өлген адамдар үшін де оқыңыз» (Муснад, 5/26) және «Өлген адамның артынан Ясин оқыңыз» (Әбу Дәут, Жанайз: 24)» деп ескерткен. Осы тақылеттес қайтқан адам үшін Ясинмен қатар “Бақара” және “Мүлік” сүресін бағыштауға қатысты хадис-шарифтер де бар.
Сонымен қатар, атақты хадисші ғалым Имам Науаи де өзінің «әл-Мамну» шығармасында: «Өлген адамның артынан бағышталған Құранның сауабы сөзсіз тиеді» деген. Және Ханафи мәзһабының фақиһі Ибн Абидин мен Әл-Айни: «Әһлу сунна мәзһабтары бірауыздан намаз, ораза, зекет, қажылық, зікір және Құран оқып, сауабын қайтыс болған адамның рухына бағыштауға болатынын айтқан» дейді.
Енді, көз жұмып, о дүниелік болған жан үшін Құран қай уақытта оқылу керек деген мәселеге келер болсақ, жәнтәсілім еткен мұсылманды арулап жумайынша қасында тұрып Құран оқу – мәкрұһ, сондай-ақ, мәйіттің беті жабулы болса, оған іштей Құран оқу рұқсат деген пәтуалар да бар. Алайда, басқа бөлмеде немесе басқа жерде Құран оқу әбес саналмайды (Ибн Абидин, Рәддул-Мухтар).
Расында, Әбу Ханифа (р.а.) мәзһабы ғұламалары өлім халінде жатқан кісі жанында Ясин сүресін оқуды жөн санаған. Ал, қайтыс болған кісі жуылғанға дейін жанында Құран оқуды «Әт-Тәбиин» кітабында макрұһ деп көрсеткен. Жалпы, шариғаттағы жерлеу салты бойынша қайтқан адамды қабірге қойып болған соң Құран оқып, дұға жасау – мұстахап болып есептеледі.
Мұхан ИСАХАН
Бұрын бағыштайтын еді. Қазір тек дұға етіп қоя салатын болыптығой.
Шариғат жолымен жүру керек. Көп адамдарға пайдалы мақала.
Қазақша жазбаса түсінбедім, макруһ, мұстахаб деген араь сөзжері.