Сұрақ: Еті желінбейтін жануар түрлері қандай?
Жауап: Ислам – адал мен арамның аражігін ажыратып берген дәстүрлі дін. Құран мен хадистерде еті желінбейтін жануарларлар жайлы баян етілген. Тыйым салынан еттер адамның табиғаты мен денсаулығына зиян. Жыртқыш аңдардың өлексемен қоректенуі және паразиттер мен ауру қоздырғыштығы т.б. зияндылығы ескеріліп, харам етілген деуге де болады.
Арамнан сақтанып, адал асты жеу – мұсылманға міндет. «Маида» сүресінің 3-аятында: «Сендерге өлексе (бауыздалмаған мал), қан, шошқа еті, Алладан басқаның аты айтылып бауыздалған, буынып, құлап, сүзісіп өлген мал және жыртқыштардан қалған жемтік етті жеу харам қылынды…» деген.
Етін жеуге болмайтын жәндіктер, тұмсықты және тырнақты жабайы жыртқыш т.б. жануарлар: арыстан, барыс, жолбарыс, қасқыр, қабылан, аю, түлкі, шакал, піл, маймыл, шиебөрі, тоңыз, қыран, қаршыға, бүркіт, сұңқар, жапалақ, кезқұйрық, бақа, тасбақа, жылан, қолтырауын, құрбақа, кесіртке, кене, бит, тышқан, кірпі, маса, шыбын, құмырсқа, қоңыз, ара, өрмекші, тарақан, мысық, ит, маймыл, өлекселердің еттері т.б.
Ханафи мәзһабында жалпы суда өмір сүретін жануарлардан балық түрлеріне рұқсат етіліп, балық түріне жатпайтын суда өмір сүретін жануарлардың етін жеуге рұқсат етілмейді. Судағы жануарлардың етін жеу мәселесінде басқа үш мәзһабта түрліше көзқарастар айтылған. Сондай-ақ адамның табиғатына жат, жиркеншті жануарлардың да еттерін жеуге болмайтындығы діни еңбектерде айтылған.
Икрам АЙТАЕВ
