Солақайлық намаз оқуға және басқа да құлшылық жасауға кедергі бола алмайды. Алайда, оң және сол қолды қолданудың әдебі бар. Осы тақырыпты кеңірек айтып көрейік. Құран Кәрімде «(Амал дәптері) оң жағынан берілетіндер, қандай жақсы оңшылдар[1]»деп жәннаттықтарды және «(Амал дәптері) сол жағынан берілетіндер, қандай жаман солшылдар[2]» тозақиларды айтқаны мәлім. Сондай-ақ, барлық жақсы істі оң жағынан бастау – сүннет. Сондай-ақ, дәрет алу, ас-су ішіп-жеуде, киім киюде, затты алып-беруде оң қолды қолдану сүннет. Ал, сол қол тазалану үшін қолданады. Омар бин Әбу Сәләмә (р.а.): «Мен Алла елшісі үйіндегі бала едім. Қолымды табақ ішінде олай-бұлай сала беретін едім. Пайғамбар (с.ғ.с.) маған: «Балам! «Бісміллә» деп Алла атын айтып, оң қолыңмен және өз алдыңнан бастап тамақтан»,– деп айтты»,– дейді. Имам Науаи аталмыш хадисті: «Хадистегі бұйрық түрінде айтылған сөз барлығына (Алла атымен бастау, оң қолмен жеу және өз алдынан тамақтануға) қатысты болғандықтан оң қолмен тамақтану міндет…»,-деп түсіндірген. Оң қолмен тамақтану қажет екендігі және сол қолмен ас-су ішіп-жеуге тиым екендігін мына хадис айтылған. Сәләмә бин Әукағ (р.а.) риуаят етеді: «Пайғамбар (с.ғ.с.) сол қолымен тамақтанып отырған кісіні көріп: «Оң қолыңмен тамақтан»,– дейді. Ол (тәкәппарлана): «Олай істей алмаймын»,– дейді. Сонда пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Бұдан былай мүлде шамаң келмейді,– дейді[3]». Бұл кісі кейіннен оң қолын көтере алмай қалған деген дерек бар. Ибн Омар, Жәбир және Айша анамыздан (р.а.) риуаят етілген хадисте: «Кімде-кім сол қолмен тамақтанса, онымен бірге шайтан тамақтанады[4]»,– деп айтылған. Таиби бұл хадисті: «Шайтан сол қолымен жейді» деген сөз оған адам ішіндегі достары көмектеседі. Сол қолмен тамақтанған адам шайтанның досы»,– деп түсіндірсе, Құртуби бұл хадисті: «Сол қолмен тамақтанушы шайтан әрекетіне жатады»,– деп тарқатқан. Имам Науаи: «Бұл хадистер тамақтану және сусын ішу оң қолмен болуы сүннет, ал сол қолмен жасау мәкрук. Сондай-ақ, алыс-беріс те оң қолмен болған дұрыс. Тек, науқастық пен жарақат сияқты үзірлі себеп болса ғана рұқсат»,-деген. Сөз соңында, барлық игі істі оң жақтан және оң қолмен істеуге тырысқаныңыз абзал. Алла тағала жар болсын!
[1] Уақиға сүресі, 8-аят
[2] Уақиға сүресі, 9-аят
[3] Мүслим
[4] Мүслим, Ахмед
