Қазіргі уақытта қазақстандық жастардың белгілі бір бөлігінің арасында діни білім алу үшін шетелдік теологиялық рухани оқу орындарына түсу қажет деген пікір бар. Алайда, көбі шетелде теологиялық білім алудың үлкен қаупі бар екенін көбі ескере бермейді.
Халықаралық террористік топтар жастар арасында діни экстремистік идеяларды таратудың әртүрлі тәсілдерін қолданып, өз қатарларына қосу үшін сан түрлі айла ойластырып қойған. Бейтаныс адам үшін бос уақыты жоқ, достарымен бірге өспеген, әлі жеке тұлға ретінде қалыптаспаған жастар олар үшін таптырмас кандидат болып есептеледі.
Өз отанында базалық діни білім алмаған азаматтар күмәнді теологиялық оқу орындарын бітіріп, «таза ислам» идеяларын жинақтап келеді. Сыни ойлаудың жоқтығынан, қазақ халқының менталитетін, мәдениеті мен дәстүрін білмегендіктері олардың тез радикалдануларына әсер етеді.
Осылайша, жас жігіт оқудан кейін отанына оралып, алған діни біліміне деген сенімділікпен, өз ортасына «қалай дұрыс өмір сүру керектігін» үйрете бастайды. Әдетте, мұндай «әсер ету сабақтарын» өткізуді олар өзінің жақын адамдарынан (ата-анасы, ағалары, әпкелері, достары және т.б.) бастайды.
Сонымен қатар, туыстары білім алып келген жасты күнделікті әлеуметтік өмірге оралуға көндіруге тырысады, өзін: «Иманым мықты, исламнан жүз пайыз хабарым бар» деп ойлайтын адамның туыстарынан бас тартуына әкеледі.
Жақын адамдарының арасында түсініспеушіліктен көңілі қалғаннан кейін, өзіне жақын адамдарды «көшеде» іздей бастайды, дәл осы жерде қарапайым исламдық радикалдардың ықпалына түсу ықтималдығы жоғары. Яғни, мұндай адамның жағдайы күтпеген және сырттан оңай басқарылады. Бұл экстремистік топтардың жетекшілеріне өздерінің өршіл жоспарларын жүзеге асыру үшін қажет, олар, ең алдымен, өз «құрбандарының» Аллаға деген адалдығының факторын шебер басқарады.
Айта кету керек, жерасты худжралары мен марказаларында білім алған (курстар, мектептер) азаматтардың радикалдану фактілері жиі кездеседі. Көптеген танымал террористер Бурят, Саид Куаши, сондай-ақ жалған псевдосалафиттік уағыздаушылар, Ахмад Мединский, Надир Абу Халид және т.б. мысал ретінде келтіруге болады.
Қазіргі кезде мемелекет тарапынан діни сауаттылықты арттыру мақсатында теріс идеологияға қарсы иммунитетті дамытуға арналған әртүрлі әдіс-тәсілдер қолданылуда. Осыған байланысты, елімізде азаматтардың діни және дінтанулық білім алуларына мүмкіндік жасалуда. Бұл алған білімдері теріс ағымдағы жолдарға төтеп беруге мүмкіндік береді.
Қазіргі уақытта республикада «Нұр-Мүбарак» Египет ислам мәдениеті университеті және тоғыз Ислам медресесі, бір православиялық және бір католиктік діни семинариялар жұмыс істейді. «Нұр-Мүбарак» университеті исламтанушылар, дінтанушылар мен филологтарды дайындайды, онда жоғары білікті мысырлық және отандық оқытушылар сабақ береді.
Қазақстандық жоғары оқу орындарында дінтану және теология саласында мамандар даярлау Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ, Е. Бөкетов атындағы ҚарМУ және т.б. университеттері базасында табысты жүзеге асырылуда. Аталған оқу орындары зайырлы қоғамда, еліміздің білім беру стандарттарына сай жүргізіледі.
Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы өз Отанында бастапқы діни білім алуды және одан кейін ғана теологиялық білімді одан әрі тереңдету үшін шетелге шығуды ұсынатынын атап өткім келеді. Сонымен қатар, ҚМДБ беделді шетелдік теологиялық оқу орындарында білім алу үшін тиісті бағыттар береді және «Әл-Азһар», Түркиядағы «Хасеке» Мүфтилер даярлау орталығы және т. б. сияқты белгілі бір университеттерді ұсынады.
Еркебұлан ШАМШАТОВ,
Нұр-Сұлтан қаласы Діндерді зерттеу орталығының мониторинг және талдау бөлімінің сарапшы маманы
Отличная статья, предостерегает от потенциальных рисков
Надеюсь видеть больше подобного материала для повышения грамотности!
Алдын алу мақсатында жасалған жақсы мақала екен, иә өзге елде сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол демекші, өз елімізде де өте мықты кадрлар дайындайтын оқу орындары жеткілікті.
Ақпаратты сүзгіден өткізу керек, кез келген ақпаратты дұрыс деп санау ол адасушылыққа алып келеді деп есептеймін, сондықтан ақпараттарды әрқашан сенімді адамдардан алу керек. Осындай мақалалар көп болсын!
Менің ойымша діни білімді шет елден іздемей, өзіміздің Қазақстандық университеттерден де білім алуға болады.
Білімді қайдан алса да барлығы адамның фундаментінен басталады. Шет елде білім алу т.б бұл жәй ғана сол адамның ішкі күйін, фундаментін, тәрбиесін сыртқа тезірек шығарушы ситуация. Барлығы тәрбиеге, өзегіңе, дініңе келіп тіреледі.