Бала емізсе, дәрет бұзыла ма?

Сұрақ: Әйел адам бала емізген уақытта немесе сүті шыққан кезде дәреті бұзыла ма?

Жауап: Шариғат бойынша әйел адамның бала емізуі, сүтінің шығуы дәретін бұзбайды. Өйткені, дәретті бұзатын шарттарынан емес. Әбу Ханифа мәзһабы бойынша дәрет тек төмендегі жағдайларда ғана бұзылады:

1. Үл­кен-кіші дә­рет, қан, мә­ни, мә­зи, уәди се­кіл­ді нә­жі­сат­тың не­ме­се қан­дай бір сұйық, не қою нәр­се­нің шы­ғуы.
2. Мұ­рын­нан не­ме­се де­не­нің кез кел­ген же­рі­нен қан, ірің се­кіл­ді нәр­се­лер­дің шы­ғуы. Ауыз­дан кел­ген қан егер тү­кі­рік­тің кө­ле­мін­дей не­ме­се тү­кі­рік­тен көп бол­са, дә­рет­ті бұ­за­ды. Аз бол­са бұ­зыл­майды. Де­не­нің бас­қа же­рі­нен шық­қан қан айна­ласына жайыл­са, дә­рет­ті бұ­за­ды. Пай­ғам­ба­ры­мыз (с.а.у.): «Әр­бір ақ­қан қан үшін дә­рет алу ке­рек», – дейді. Егер ине ұшын­дай бір қан шы­ғып, қа­тып қал­са, дә­рет­ке зиян­ды­ғы жоқ. Тіп­ті оны қол­мен сүр­тіп не үгі­тіп тас­тау да дә­рет­ті бұз­байды. Сол се­кіл­ді жа­ра­дан ақ­қан ірің мен са­ры су да қан се­кіл­ді.
3. Жел шы­ғуы. Ха­дис­те жел­дің шы­ғып-шық­па­ға­ны жайлы кү­мәнданған адам­ға жел­дің дыбысы яки иісі се­зіл­мейін­ше, дә­рет­тің бұ­зыл­майты­ны жайлы айты­ла­ды [Бу­ха­ри, Уду’, 34].
4. Аузы то­лып құ­су. Пай­ғам­ба­ры­мыз (с.а.у.): «Құ­су – дә­рет­ті бұ­за­ды», – дейді [Тир­ми­зи, Та­һа­рат, 64]. Ауыз то­ла су, та­мақ, қан, за­пы­ран се­кіл­ді құ­сық­тар дә­рет­ті бұ­за­ды. Қа­қы­рық, тү­кі­рік се­кіл­ді бол­ған­дық­тан дә­рет­ті бұз­байды.
5. На­маз­да ­дау­ыс­тап кү­лу. Бұл – жа­нын­да­ғы адам­ға ес­ті­ле­тін­дей кү­луі. Пай­ғам­ба­ры­мыз (с.а.у.):«Кім­де-кім на­маз­да ­дау­ыс­тап күл­се, дә­ре­тін жа­ңа­лап, на­ма­зын қайта оқы­сын»дейді [Зәй­лаи, Хафз Аб­дул­лаһ ибн Юсуп. Нас­бур-­Раиә ли Аха­ди­си Һи­даиә. 1973. 1, 47-54].
6. Ақыл-есі­нен айыра­тын жағ­дай­лар дә­рет­ті бұ­за­ды. Ұйық­тау, ақы­лы­на нұқ­сан ке­лу, та­лу, мас бо­лу се­кіл­ді жағ­дай­лар. Бі­рақ, ұйық­тау мә­се­ле­сі бас­қа. Егер адам бір нәр­се­ге сүйе­ніп не­ме­се жан­тайып жат­са, я бол­ма­са аяқ­та­рын со­зып оты­рып ұйық­та­са, дә­рет бұ­зы­ла­ды. Өйтке­ні, мұн­дай ер­кін ұйық­та­ған жағ­дайда жел шы­ғу ық­ти­ма­лы бар. Бі­рақ, адам жер­ге жақ­сы­лап оты­рып, еш­бір жер­ге сүйен­бе­се не­ме­се на­маз­да қиям­да, рү­күғ­та, сәж­де­де ұйық­та­са, тіп­ті на­маз­дан тыс осы­лайша ұйық­та­са, дә­ре­ті бұ­зыл­майды.
7. Жы­ныс­тық қа­ты­нас­та бо­лу.
8. Ер­лі-зайып­ты­лар­дың жы­ныс мү­ше­ле­рі­нің киім­сіз бір-бі­рі­не тиюле­рі.
9. Мә­сі­лер­ге мә­сіх етіл­ген­нен кейін тұр­ғын­ға бір күн, бір түн­нің, ал жо­лаушы­ға үш күн­нің өтуі не­ме­се мә­сіх етіл­ген­нен кейін сол уа­қыт ішін­де мә­сі­нің бі­реуі бол­сын шешуі.

Исламда діни сенім бостандығы бар ма?

22.11.2024

Ислам – мейірімділік діні ме?

22.11.2024