Бұқарбай батырға замандастары:
– Батыр, Кенесары ханмен ат үстінде көп жорыттыңыз. Ел ішінде Наурызбай батыр, Ағыбай батыр, Бұқарбай батыр деген атақтарыңыз жайылып кетті. Шын батырлық кімге тиесілі деп білесіз?-депті.
Бұқарбай:
– Шын батыр, Керейт Меңлі ғой! – деп жауап береді. Тыңдаған жұрт:
– Ау, Меңлінің жауға шапқанын, қамал бұзғанын естіген, көрген жоқпыз. Ол қайда жүріп батыр болады? десе.
Батыр:
– Алатауда, «Кекілік таудың» қырғынында Хан Кенені жауға алдырып бас сауғалап жалғыз аяқ жота жолмен төмен қарай жорытып келеміз. Меңлі жас жігіт, жаужорық атқосшым еді. Беттесе шабысқан бір ұрыста бір-бірімізден ажырап қалдық. Астымдағы аттың үш күн-үш түн шабыстан мойны қатып болдырып келе жатыр. «Қашқан жауға қатында ер» деп қырғыздар өкшелеп қуып жеткенін аттан түсіріп, бізге де дүбір жақындады. Ат басын бұрып қайта шабысқа келмей қалды. Тәуекелден өзге жол қалмай тұрғанда, оң жақ құлама таудан тас, топырақты қопарып қиялай шауып астында күрең қасқа аты бар Меңлі алдымнан түсті. Астындағы атын көлденең тартып:
– Батыр, атқа мініңіз! – дегенде жан тәтті ғой, аттың үстінен жерге түспей атқа міндім.
– Өзің не қылдың? дегенімде,
– Батыр өлсе ту құлайды. Біз өлсек қатын бір жылайды! -деп, астымдағы атты сауырынан тартып жіберіп, болдырған аттың шылбырынан ұстап, жау қолында жаяу қала берді. Артыма бір қайрылып қарасам үстінен қуғыншылар басып қалған екен. Жау астымдағы атты танып Меңліні, «Бұқарбайды ұстадық» деп бізбен ісі болмады. Біз осылай қанды жорықтан аман шықтық. Сертіне берік. Өзгенің жаны үшін, өзінің жанын қиған Меңліден асқан батыр көрмедім. Шын батырлық, Керейт Меңліге лайық!-депті…
Бұл оқиға да 25 жыл өткенде Бұқарбай батырға «Керейт Меңлі келе жатыр» деген хабар жетеді. Батыр екі баласы Көтібар мен Алданазарды ерітіп Ақмешіттен аттанып, досын Түркістанның сыртынан қарсы алады. Екі атқа арба жегіп татар әйелі, екі баласымен елге келе жатқан беті екен. «Кебенек киген келеді деген» Екі батыр құшақтасып көріседі. Қолға түскен Меңліні қырғыздар орысқа тапсырып, Сібірге айдалып, кесімді уақытын бітіріп Верни бекінісіндегі ұлықтырдан кепілдік алып аман-есен еліне жетеді. Бұқарбай батыр елге келгесін халқын жинап той беріп, Меңліні үйлендіріп бөлек отау құрғызып, алдына мал салады. Екі батыр өмірінің соңына дейін тізе түйістіріп төрде бірге отырып, сыйласып өтті дейді. Дүниеге келген перзенттерінің атын да батырдың балаларымен аттас Көтібар, Алданазар деп қойып ұрпақ таратып, Алла дегеніне жеткізген екен.
Мәрт жігіттің нояны
Жауда қалса жалынбас,
Ондай ердің тұқымы –
Мыңның бірі табылмас -деген. Бабалардың мәрт мінезі ұрпаққа үлгі болсын!
А.Алмат
