Жұма, 10 Қазан, 2025
  • ҚАЗ
  • РУС
  • Бастапқы бет
  • Жоба туралы
  • Кіру
Қазақстандағы Ислам
  • Жаңалықтар
  • Мақалалар
    • Мемлекет және дін
    • Ислам
    • Қоғам
    • Ағымдар ақиқаты
    • Исламдық қаржыландыру
    • Ғибратты әңгімелер
  • Сұхбат
  • Сұрақ-жауап
  • Видео
  • Тағы
    • Инфографика
    • Кітапхана
    • Сауалнама
    • Дінтану бұрышы
Нәтиже жоқ
Барлық нәтижені көрсету
Қазақстандағы Ислам
  • Жаңалықтар
  • Мақалалар
    • Мемлекет және дін
    • Ислам
    • Қоғам
    • Ағымдар ақиқаты
    • Исламдық қаржыландыру
    • Ғибратты әңгімелер
  • Сұхбат
  • Сұрақ-жауап
  • Видео
  • Тағы
    • Инфографика
    • Кітапхана
    • Сауалнама
    • Дінтану бұрышы
Нәтиже жоқ
Барлық нәтижені көрсету
Қазақстандағы Ислам
Нәтиже жоқ
Барлық нәтижені көрсету

Зайырлылық дегеніміз атеизм емес

26.10.2023
- Мемлекет және дін, Таңдаулы
0
114
ҚАРАЛДЫ
Facebook-те бөлісуTwitter-де бөлісу

Бүгінгі таңда зайырлылық өте өзекті мәселелердің бірі, өйткені біздің қоғамның белгілі бір бөлігі арасында зайырлылық ұғымы атеизм мен дінге қарсы мағынада деген түсінік қалыптасқан. Осыған сүйене отырып, «Зайырлылық деген не?», «Зайырлылық Қазақстан Республикасында діндерді дамыту мүдделеріне қайшы келе ме?» деген сұрақтар туындайды. Көрсетілген сұрақтарға дінтанушы, елордалық Діндерді зерттеу орталығының директоры Алмас Әзімханұлы жауап берді. Төменде біз оның мақаласын келтіреміз.

Қазақстан Республикасы өзін зайырлы мемлекет ретінде көрсетеді. Бұл ереже Қазақстан мемлекетінің дінге деген көзқарасын, оған сәйкес ешқандай дін мемлекеттік немесе міндетті түрде белгіленбейтіндігін, ал діни бірлестіктер мемлекеттен бөлініп, заң алдында тең болатындығын көрсетеді (ҚР Конституциясы).

Мемлекет діни бірлестіктердің заңды қызметінің еркіндігін қамтамасыз етеді, бірақ азаматтардың дінге және діни көзқарасын айқындауға, діни бірлестіктердің қызметіне араласпайды. Оларға мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарының функцияларын орындауды жүктемейді. Яғни, мемлекет заң бұзған жағдайларды қоспағанда, діни бірлестіктердің қызметіне, өз кезегінде діни бірлестіктер мемлекеттің қызметіне араласпайды.

Елімізде тәуелсіздік жылдары адамның дінге деген сенімі өмірі мен денсаулығына тікелей қауіп төндіретін, қоғамның негізіне қол сұғатын жағдайларды қоспағанда, оның дініне қарамастан адамға тең қарым-қатынас ережелері жасалды деп айтуға болады. Бұл факт ҚР Конституциясында да көрініс тапқан, ол әрбір адамға ар-ождан мен дін бостандығына кепілдік береді, сондай-ақ кемсітушіліктің кез келген түріне, оның ішінде конфессиялық белгілері бойынша тыйым салады. Қазақстан Конституциясының 14-бабына сәйкес барлығы заң мен сот алдында тең. Ешкімді тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, діни көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне немесе кез келген өзге мән-жайларға байланысты қандай да бір кемсітуге болмайды.

Израиль мен ХАМАС арасындағы бітім қашан басталады

Израиль мен ХАМАС арасындағы бітім қашан басталады

09.10.2025
Ауғанстанда бірқатар әлеуметтік желілерге кіруге шектеу қойылды

Ауғанстанда бірқатар әлеуметтік желілерге кіруге шектеу қойылды

09.10.2025

Идеологияларды тарату қызметіндегі діни бірлестіктер мен ұйымдардың мемлекеттен бөлінуі-мемлекеттің тәуелсіздігі мен мемлекеттік-құқықтық қатынастарды діннің санкциясынан немесе қысымынан және мемлекеттік қызметті діни бірлестіктерге бағындырудан бейнелейтін немесе бекітетін зайырлылықтың маңызды белгілерінің бірі.

Мемлекет пен діни бірлестіктер бір-бірінен бөлінуін абсолюттеу үшін тең құқылы субъектілер емес екенін атап өткен жөн, мұнда әрқашан мемлекеттің үстемдігі бар.

Дін саласында қолданыстағы құқыққа сәйкес діни бірлестіктерге мемлекеттік органдардың функцияларын орындау жүктелмейді, олар саяси партиялардың қызметіне қатыспайды, оларға қаржылық қолдау көрсетпейді, саяси қызметпен айналыспайды.

Дінге қатысты мемлекеттік саясаттың бұл қағидасы зайырлылық деп аталады. Көбінесе қоғамды зайырлы деп қате атайды, зайырлылықты мемлекеттік саясат принципі ретінде және атеизмді қоғамдағы дінге деген көзқарас ретінде негізсіз анықтайды, кейде рөлі басым болады.

Атеизм – бұл Құдайға және барлық табиғаттан тыс нәрселерге деген сенімнің болмауы. Зайырлылық демократиялық қоғамның негізін ғана қамтамасыз етеді және кез келген нақты діннің немесе сенімнің принциптеріне қарсы шығуға ұмтылмайды. Сонымен қатар атеизмді ешкімге таңуға тырыспайды. Зайырлылық – бұл бүкіл қоғамда – саясатта, білім беруде, заңнамада және басқа салаларда – сенушілер үшін де, сенбейтіндер үшін де теңдікті қамтамасыз етудің негізі. Діндар адамдар өздерінің сенімдерін білдіруге және ұстануға құқылы. Бірақ бұл сенімдерге қарсы немесе оларға күмән келтіретіндер де әрекет етеді. Діни нанымдар, идеялар мен ұйымдар сөз бостандығы құқығын артықшылықты қорғауды пайдаланбауы керек. Демократия жағдайында барлық идеялар мен сенімдер талқылауға ашық болуы қажет. Мемлекеттің зайырлылық моделі – бұл барлық діндерді ұстанушылар бейбітшілік пен келісімде бірге өмір сүре алатын қоғам құруға мүмкіндік беретін жалғыз әмбебап жүйе.

Қазақстан Республикасы шығыс және батыс мәдениеттері, ислам мен христиандық арасындағы әмбебап көпір болып табылады. Нәтижесінде елордада Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съездерін өткізіледі. Бүгінде Қазақстанда құрылған зайырлылыққа негізделген мемлекет пен діни бірлестіктердің өзара қарым-қатынасының моделі сенушілердің құқықтары мен бостандықтарын құрметтеу, қоғамдық және діни мүдделер теңгерімінде, әріптестік қатынастарында және өзара түсіністікке негізделген қағидаттарды қамтиды.

Зайырлылық қағидаттарын мүлтіксіз сақтаудың арқасында біз ел Тәуелсіздігінің тарих үшін бетбұрыс кезеңінде қазақстандық қоғамның тұтастығын сақтап, оның тұрақты дамуын қамтамасыз ете алдық деп сеніммен айтуға болады. Болашақта біздің мемлекетіміздің зайырлы сипаты-Қазақстанның табысты дамуы мен өркендеуінің маңызды шарты.

Таңбалар: атеизмзайырлы қағида
Бөлісу4Твитерге2Бөлісу1Бөлісу

Ұқсас мақалалар

Видео

Зайырлылық – дінсіздік емес

09.11.2021
Мемлекет және дін

Зайырлылық туралы тұжырымдар

26.08.2019
Тағы жүктеу
Келесі жазба
Ерболат БЕДЕЛХАН: Қазақстан – түркі халықтарының ортақ мәдени астанасына айналу керек

Ерболат БЕДЕЛХАН: Қазақстан – түркі халықтарының ортақ мәдени астанасына айналу керек

Пікір қалдыру Жауапты болдырмау

Э-пошта мекенжайыңыз жарияланбайды. Міндетті өрістер * таңбаланған

Соңғы жарияланымдар

Израиль мен ХАМАС арасындағы бітім қашан басталады
Қоғам

Израиль мен ХАМАС арасындағы бітім қашан басталады

09.10.2025
Ауғанстанда бірқатар әлеуметтік желілерге кіруге шектеу қойылды
Жаңалықтар

Ауғанстанда бірқатар әлеуметтік желілерге кіруге шектеу қойылды

09.10.2025
Сұрақ-жауап

Қандай жағдайларда ғұсыл алынады?

09.10.2025
Тағы жүктеу
Қазақстандағы Ислам

Kazislam порталы – мемлекетіміздің дін саласында жүргізіп жатқан жұмыстарын насихаттайтын еліміздегі бірден-бір интернет-ресурс.

Біздің қолдаушыларымыз:

  • Бастапқы бет
  • Жоба туралы

© 2025 kazIslam.kz Яндекс.Метрика ZERO.kz

Нәтиже жоқ
Барлық нәтижені көрсету
  • ҚАЗ
  • РУС
  • Жаңалықтар
  • Мақалалар
    • Мемлекет және дін
    • Ислам
    • Қоғам
    • Ағымдар ақиқаты
    • Исламдық қаржыландыру
    • Ғибратты әңгімелер
  • Сұхбат
  • Сұрақ-жауап
  • Видео
  • Тағы
    • Инфографика
    • Кітапхана
    • Сауалнама
    • Дінтану бұрышы

© 2025 kazIslam.kz Яндекс.Метрика ZERO.kz

Қош келдіңіз!

Төмендегі тіркелгіңізге кіру

Құпиясөзді ұмыттыңыз ба?

Құпия сөзді қалпына келтіру

Please enter your username or email address to reset your password.

Кіру
-
00:00
00:00

Queue

      Update Required Flash plugin
      -
      00:00
      00:00
        Сұрақ қою
        Сұрақ қою